Boşanmada Maddi Manevi Tazminat

Boşanmada maddi ve manevi tazminat talepleri başanmanın fer’i sonuçları arasında yer almaktadır. Maddi ve manevi tazminat talepleri boşanmanın eşlerle ilgili mali sonuçlarındandır. Anlaşmalı boşanma davalarında mahkeme tarafından kusur tespiti yapılmadan eşler tarafından imzalanan protokol kapsamında hüküm kurulmaktadır. Ancak çekişmeli boşanma davalarında mahkeme tarafından boşanmada kusurlu olan tarafa kusur atfedilmesi mümkündür. Boşanmada kusursuz veya daha az kusurlu olan tarafın tazminat talep etmesi durumunda tazminat ödenmesine hükmedilmektedir. Bu kapsamda dikkat edilmesi gereken en önemli husulardan biri; tazminat talebi boşanmanın fer’i sonuçları arasında yer almaktadır. Bu sebeple, hakimin tazminata hükmedebilmesi için tarafların bu kapsamda talepleri olması gerekmektedir.

Aşağıda ayrıntılı olarak açıklayacağımız boşanmada maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkin kanun spesifik düzenlemelere yer vermemiştir. Bu sebeple eşlerin kusur durumları kişilik haklarının zedelenmesi hususu somut olaya göre ele alınmalıdır. Boşanmada maddi manevi tazminat kapsamında ve zararın tespiti hususunda oldukça fazla Yargıtay kararı mevcuttur. Kanunda detaylandırılmamış olan bu konu, genel itibariyle Yargıtay tarafından verilmekte olan emsal kararlar ile şekillenmektedir. Makalemizin sonunda konuya dair çeşitli yargıtay kararları yer almaktadır.

Boşanmada Maddi Tazminat

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu m. 174 kapsamında, mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya
daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir. Kusurun eşit olması durumunda maddi tazminata hükmedilemez. Hakimin maddi tazminata hükmedebilmesi için, bu hususta tarafın talebi olması gerekmektedir. Aynı şekilde tazminata ilişkin faiz talebi olmadan hakim faize hükmedemeyecektir. Maddi tazminat talebi boşanma ile birlikte istenebileceği gibi ayrı bir dava kapsamında da talep edilebilir. Ancak, evliliğin boşanma ile son bulması durumunda, boşanmaya bağlı fer’i nitelikteki talepler, boşanmanın kesinleşmesinden itiraben 1 yıllık zamanaşımına tabidir. Başka bir anlatımla, boşanma davası içerisinde tazminat talep edilmezse, boşanmanın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde ayrı bir dava ile maddi tazminat talep edilmesi mümkündür.

Boşanma davası ile birlikte talep edilen maddi tazminat harca tabi değildir. Ancak, maddi tazminat isteği boşanma davası içinde talep edilmeyerek bağımsız bir dava ile istenilmiş ise harca tabi olacaktır.

Boşanmada Manevi Tazminat

Boşanmada manevi tazminat, boşanmanın eşlerle ilgili mali sonuçlarından biridir. Eşlerin manevi tazminat talep edebilmesi için, boşanmaya sebep olan olayların tazminat işteyen eşin kişilik haklarını zedelemiş olması gerekir. Kanunda düzenlenen şart oluşmuşsa, boşanma davası ile veya ayrı bir dava ile tazminat talep edilmelidir. Boşanmanın fer’isi niteliğindeki maddi ve manevi tazminat talepleri, tarafların talebine bağlı olarak hükme bağlanır. Bu sebeple hakim kusurlu olan taraf aleyhine resen maddi veya manevi tazminata hükmedemez.

Eşler boşanma davası içinde maddi tazminat talep etmiş ise, bu talep ayrı bir harca tabi olmayacaktır. Boşanma davası içinde talep edilmeyen manevi tazminat talepleri bakımında kanunda 1 yıllık zamanaşımı süresi düzenlenmiştir. Boşanma davası içerisinde tazminat talep edilmezse, boşanmanın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde ayrı bir dava ile maddi tazminat talep edilmesi mümkündür. Ancak maddi tazminat bölümünde de açıklandığı üzere boşanma davasından ayrı olarak açılan manevi tazminat davaları da yine harca tabi olacaktır.

Boşanmadan Ayrı Açılan Tazminat Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Boşanma kesinleştikten sonra açılan tazminat davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemleridir. Aile Mahkemelerinin kurulu olmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri Aile Mahkemesi sıfatı ile görevlidir.

Boşanmadan sonra açılan tazminat davalarında yetkili mahkemeyi belirlemedeki tercih hakkı davacıya aittir.

Boşanmada Maddi Manevi Tazminat Yargıtay Kararları

T.C. YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİ E. 2016/11677 K. 2016/12188 T. 23.6.2016

KARAR :

 1- ) ….erkeğin evin kilidini değiştirme, eve almama ve şiddet eylemlerinden sonra tarafların bir araya gelerek 3-4 ay kadar birlikte yaşadıkları, davalı-karşı davacı kadın tarafından erkeğin bu eylemlerinin affedilmiş sayıldığı, barışmadan sonra gerçekleşen olaylarda ise her iki tarafında karşılıklı birbirlerine hakaret ettikleri anlaşılmaktadır. Gerçekleşen bu durum karşısında boşanmaya neden olan olaylarda taraflar eşit kusurludur.

2- ) Yukanda 1. bentte açıklandığı üzere; evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebep olan olaylarda taraflar eşit kusurludur. Eşit kusurlu eş yararına Türk Medeni Kanununun 174/1-2. maddesi uyarınca maddi ve manevi tazminata hükmedilemez. Mahkemece davalı-karşı davacı kadının maddi ve manevi tazminat talebinin reddi yerine, kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda 2 bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin ise yukarda l. bentte gösterilen sebeple hükmün kusura dair gerekeçesi düzeltilerek ONANMASINA, temyiz peşin harcının istenmesi halinde yatırana iadesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.06.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

T.C YARGITAY 2. HD, 2010/12702 E. 2011/14390 K. 29.09.2011

Toplanan delillerden, davalı kocanın eşini haksız yere hırsızlıkla suçladığı ve ona hakaret ettiği, birlik görevini yerine getirmediği anlaşılmaktadır….Toplanan delillerden evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebep olan olaylarda tazminat isteyen kadının ağır ya da eşit kusurlu olmadığı, bu olayların kişilk haklarına saldırı teşkil ettiği anlaşılmaktadır. O halde kadına uygun miktarda tazminata hükmedilmesi gerekmektedir.